Người lao động tại Việt Nam đều phải đóng bảo hiểm xã hội, vậy bảo hiểm xã hội là gì? Bạn phải đóng bao nhiêu % tiền lương và sẽ nhận được những lợi ích gì khi tham gia bảo hiểm xã hội? Hãy cùng tìm hiểu tất cả thông tin này với Infina qua bài viết sau nhé!
Nội dung chính
Bảo hiểm xã hội Việt Nam
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động (NLĐ). Khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Giải thích thuật ngữ liên quan đến BHXH
Đóng bảo hiểm xã hội là gì?
Có thể thấy BHXH là một trong những chính sách an sinh hữu ích đối với người tham gia. Do Nhà nước tổ chức và được bảo đảm thực hiện dựa trên các văn bản pháp lý.
Đóng BHXH là hình thức trích một phần tiền lương, tiền công nộp vào quỹ BHXH. Trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH, người tham gia sẽ được bù đắp một phần thu nhập. Khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập chính do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động.
Cơ quan bảo hiểm xã hội tiếp nhận là gì?
Là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc thực hiện và phổ biến các chính sách BHXH. BHYT và BHTN cho các doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trên địa bàn huyện, tỉnh của nước Việt Nam.
Luật bảo hiểm xã hội là gì?
Là văn bản pháp luật quy định về chế độ, chính sách BHXH. Quyền và trách nhiệm của người lao động, người sử dụng lao động. Cơ quan, cá nhân, tổ chức có liên quan đến BHXH, tổ chức đại diện người lao động và tổ chức đại diện người sử dụng lao động. Cơ quan BHXH, quỹ BHXH và quản lý nhà nước về BHXH.
Chốt sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Thủ tục chốt sổ Bảo hiểm xã hội là việc tất toán và chấm dứt quá trình đóng BHXH. Của người lao động tại Cơ quan BHXH mà đơn vị đang thực hiện đóng Bảo hiểm. Thủ tục này được thực hiện khi:
- Người lao động nghỉ việc tại đơn vị hoặc nghỉ hưu khi đủ điều kiện.
- Đơn vị chuyển sang địa chỉ khác dẫn tới việc phải chuyển Cơ quan BHXH quản lý nên phải chốt quá trình đóng với Cơ quan cũ.
Thông tin cần biết trên sổ bảo hiểm xã hội
BHXH là tờ bìa cứng gồm 4 trang gấp lại. Được quy định như sau:
- Tờ 01 màu xanh ghi thông tin người được cấp BHXH và các thông tin về số BHXH.
- Tờ 02 ghi thông tin của người tham gia bHXH.
- Tờ 03 ghi chế độ mà người tham gia BHXH được hưởng.
- Tờ 04 ghi những lưu ý quan trọng khi sử dụng sổ BHXH.
Sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Là loại sổ dùng để ghi chép quá trình đóng, hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH). Cũng như làm cơ sở để giải quyết các chế độ này.
Sổ BHXH do cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp và quản lý. Bao gồm hai bộ phận chính là Bìa sổ bảo hiểm và tờ rời ghi nhận quá trình đóng BHXH.
Số sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Số sổ BHXH là nơi ghi số định danh của người tham gia theo quy định của cơ quan BHXH.
Tờ rời bảo hiểm xã hội là gì?
Tờ rời sổ bảo hiểm xã hội là tờ ghi nhận quá trình đóng BHXH của người lao động. Đây là một phần không thể thiếu của sổ BHXH để xác nhận một số thông tin về BHXH. Bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp của người lao động….
Mã đơn vị bảo hiểm xã hội là gì?
Mã đơn vị BHXH chính là mã đơn vị thực hiện thủ tục để đăng ký tham gia BHXH lần đầu cho nhân viên của đơn vị đó.
Có nghĩa là nếu như người lao động chưa đăng ký BHXH và mới tham gia BHXH lần đầu tiên tại công ty X. Thì mã đơn vị BHXH được tính là mã đơn vị BHXH được công ty X đăng ký. Nếu NLĐ nghỉ việc ở công ty X và làm việc tại công ty Y. Thì NLĐ phải cung cấp lại mã BHXH đã được công ty X đăng ký.
Trợ cấp bảo hiểm xã hội là gì?
Trợ cấp là khoản tiền người lao động được cấp khi rơi vào tình trạng không tạm thời ngừng lao động, trên cơ sở số tiền mà người lao động đã thực hiện nghĩa vụ bảo hiểm trong thời gian lao động.
Bảo hiểm xã hội đa tầng là gì?
BHXH đa tầng hướng tới bảo hiểm hưu trí toàn dân. Nghĩa là mọi người dân hết tuổi lao động đều có lương hưu. Dưới góc độ các chính sách an sinh xã hội cần được thiết kế trong một tổng thể chung và lấy con người làm trung tâm. Hiện nay, chế độ BHXH ở Việt Nam đa dạng với chế độ BHXH bắt buộc và tự nguyện.
Bảo lưu bảo hiểm xã hội là gì?
Là việc NLĐ tạm thời không nhận trợ cấp BHXH 1 lần trong thời gian nghỉ việc hoặc cần trợ cấp khác theo luật BHXH. Khi đó NLĐ sẽ bảo lưu lại và đóng tiếp khi có điều kiện.
Việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho người lao động, vì lợi ích trước mắt mà người lao động sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bảo hiểm y tế để chăm sóc sức khỏe khi về già.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện và BHXH bắt buộc
Hiện tại ở Việt Nam có 2 chế độ BHXH bắt buộc và tự nguyện với những điều kiện và quyền lợi được hưởng trợ cấp khác nhau.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức mà người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng. Phương thức đóng phù hợp với tài chính của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là gì
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
Người lao động phải đóng BHXH bắt buộc theo quyết định 959/QĐ-BHXH. Cụ thể như sau:
Trách nhiệm của đơn vị sử dụng lao động: Là 22% và không phát sinh thêm bất cứ một khoản chi phí nào.
- 18% đơn vị đóng bao gồm: 3% vào quỹ ốm đau và thai sản; 1% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
- Mức đóng bảo hiểm y tế 3%.
- Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp 1%.
Người lao động: Tổng NLĐ đóng 10.5% tiền lương của mình, cụ thể như sau:
- Người lao động đóng 8% vào quỹ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động. Bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.
- Mức đóng bảo hiểm y tế 1,5%.
- Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp 1%.
Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Là chế độ thanh toán một khoản tiền nhất định cho người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội nhưng không tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm xã hội và không đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu.
Bảo hiểm xã hội thất nghiệp là gì?
Là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Bảo hiểm xã hội hưu trí là gì?
Chế độ hưu trí là chế độ chi trả lương hưu cho người lao động đã hết tuổi làm việc theo quy định của pháp luật – nhằm đảm bảo lao động khi về già có chi phí chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản và chăm sóc sức khỏe. Đây là một trong những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội
Điều kiện và lợi ích khi đóng BHXH
Điều kiện tham gia BHXH
Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên được quyền tham gia BHXH tự nguyện.
Đối với bảo hiểm xã hội bắt buộc, người tham gia phải là người lao động. Có việc làm, có đơn vị chủ quản cùng tham gia nộp BHXH theo quy định của pháp luật.
Quyền lợi khi tham gia BHXH
Người tham gia BHXH sẽ được hưởng các quyền lợi như sau:
- Hưởng tiền trợ cấp nhằm bảo đảm thay thế, bù đắp sự thiếu hụt về mặt tài chính cho người tham và gia đình của họ khi gặp phải những rủi ro trong cuộc sống.
- Trong trường hợp người tham gia không muốn tiếp tục tham gia BHXH thì có thể rút BHXH 1 lần khi có yêu cầu.
- Mức hưởng sẽ căn cứ theo mức tiền lương đóng vào Quỹ hàng tháng và thời gian tham gia theo quy định.
- Hưởng quyền lợi khi tham gia BHXH bắt buộc như: Chế độ thai sản, thất nghiệp, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Hưởng lương hưu theo chế độ hưu trí của BHXH.
- Gia đình được nhận tiền tử tuất khi người tham gia qua đời.
Kết luận
Bài viết trên đã tổng hợp hết những thông tin về bảo hiểm xã hội là gì. Hy vọng bài viết này sẽ giải đáp những thắc mắc của các bạn về chế độ BHXH tại Việt Nam.
Bạn có cảm nghĩ như thế nào? Hãy để lại bình luận phía dưới nhé!
Xem thêm:
- Thủ tục nhận bảo hiểm thai sản và điều kiện để được nhận trợ cấp thai sản
- Có nên mua bảo hiểm nhân thọ Manulife không khi có tin đồn lừa đảo?
- Bảo hiểm nhân thọ là gì? Có nên mua bảo hiểm nhân thọ hay không?
