Chính sách giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2023. Để đảm bảo chính sách này được áp dụng một cách nhanh chóng, các doanh nghiệp cần chuẩn bị các giải pháp kỹ thuật để triển khai trên hệ thống của mình cho những mặt hàng sẽ được áp dụng giảm thuế.
Nội dung chính
Giảm giá thành hàng hóa, kích thích sức mua
Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết chung của kỳ họp, trong đó quyết nghị giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) theo Nghị quyết 43/2022. Việc giảm thuế này sẽ được thực hiện từ ngày 1/7 đến hết năm nay. Như vậy, thuế VAT sẽ giảm về 8%, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu dùng trong nước.
Tuy nhiên, chính sách này không áp dụng với nhóm hàng hóa và dịch vụ như viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hóa chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Ngay sau khi Nghị quyết của Quốc hội được thông qua, cả doanh nghiệp và người dân đều bày tỏ sự vui mừng và háo hức chờ đợi ngày chính sách giảm thuế chính thức được áp dụng.
Chính sách giảm 2% thuế VAT được kỳ vọng sẽ kích thích nhu cầu tiêu dùng trong nước. Chị Trần Thị Phượng, một công nhân tại cụm công nghiệp Thạch Thất – Quốc Oai, cho biết: “Tôi rất vui mừng khi biết tin về việc giảm 2% thuế VAT đối với một số hàng hóa và dịch vụ. Với mức chi tiêu hàng tháng khoảng 15 triệu đồng, gia đình tôi sẽ tiết kiệm được khoảng 300.000 đồng. Dù số tiền này không lớn, nhưng trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, việc tiết kiệm mỗi đồng cũng có ý nghĩa. Tôi sẽ tăng cường mua sắm ở những nơi áp dụng mức thuế suất rõ ràng.”
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Anh Phương, Trưởng phòng điều hành vùng miền Bắc của MM MEGA Market Việt Nam, cho biết rằng trung bình mỗi tháng MM MEGA Market Việt Nam đón hơn 1 triệu khách hàng và tiêu thụ hơn 30.000 mặt hàng. Việc giảm 2% thuế VAT sẽ giảm giá thành cuối cùng mà khách hàng phải trả, từ đó tăng cường tiêu thụ sản phẩm. Doanh nghiệp này kỳ vọng rằng doanh số bán hàng từ đầu tháng 7 sẽ tăng đáng kể khi chính sách giảm thuế VAT được áp dụng chính thức.
Tuy nhiên, cùng với sự vui mừng, cũng có nhiều ý kiến lo lắng và băn khoăn về việc triển khai và áp dụng chính sách này. Văn bản gửi Bộ Tài chính góp ý dự thảo Nghị định quy định chính sách giảm thuế VAT 2% của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, các doanh nghiệp đã phản ánh rằng việc phân loại hàng hóa và dịch vụ được hưởng thuế suất 8% hay 10% là rất phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Chính sách giảm thuế VAT từ 10% xuống 8%, và từ ngày 1/1/2024 sẽ tăng trở lại từ 8% lên 10%, sẽ tác động đến việc thực hiện các biện pháp quản lý giá như định giá của nhà nước, đăng ký giá, kê khai giá và niêm yết giá.
Việc điều chỉnh giá cho một số loại hàng hóa và dịch vụ để giảm 2% thuế VAT có thể dễ dàng thực hiện. Tuy nhiên, đối với một số loại hàng hóa và dịch vụ đã có giá đã được làm tròn để dễ dàng thanh toán, việc điều chỉnh giá thành với biên độ nhỏ 2% sẽ trở nên phức tạp. Ví dụ, đối với các doanh nghiệp bưu chính chuyển phát đã kê khai giá 5.000 đồng/km, việc giảm xuống còn 4.909 đồng/km sẽ gây ra rất nhiều khó khăn.
Thực tế cho thấy, VCCI cũng ghi nhận phản ánh từ các doanh nghiệp rằng việc phân loại hàng hóa và dịch vụ được hưởng thuế suất 8% hay 10% theo Nghị định 15/2002/NĐ-CP là rất phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Chủ động giải pháp những kỹ thuật
Để chính sách giảm thuế VAT 2% được triển khai và áp dụng hiệu quả, nhiều ý kiến đã được đưa ra. Một số đại biểu Quốc hội đề nghị mở rộng phạm vi giảm thuế đối tượng, áp dụng cho tất cả các nhóm hàng hóa và dịch vụ đang chịu thuế suất 10%.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng mở rộng hơn sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách Nhà nước. Chính phủ cũng chưa đưa ra tính toán và đánh giá đầy đủ về tác động của chính sách này, đặc biệt trong bối cảnh thu ngân sách trong 5 tháng đầu năm đã giảm so với cùng kỳ năm 2022.
Theo chuyên gia Nguyễn Văn Được từ Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, việc loại trừ một số ngành hàng không được giảm thuế là phù hợp. Trong tình hình ngân sách khó khăn hiện nay, việc giảm thuế cho toàn bộ hàng hóa và dịch vụ sẽ ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước. Khi ngân sách thâm hụt, không có điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Do đó, cần cân nhắc và cân đối chính sách để đảm bảo lợi ích của người dân, doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước.
Chuyên gia Nguyễn Văn Được khuyến nghị, để tận dụng tối đa hiệu quả của chính sách giảm thuế VAT, Nghị định 15 cần được hướng dẫn chi tiết và cụ thể. Bộ Tài chính cần phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng Cục Thống kê để xác định rõ ràng ngành hàng nào được giảm thuế và ngành hàng nào không được giảm thuế.
Nghị định cần có các quy định linh hoạt để Bộ Tài chính và Cục thuế có thể hướng dẫn chi tiết cho người dân và doanh nghiệp nếu trong quá trình triển khai có gặp khó khăn.
Đối với doanh nghiệp, vì chính sách năm nay không có nhiều thay đổi so với năm 2022, doanh nghiệp cần tự nghiên cứu và hiểu rõ hơn về quy định. Đặc biệt đối với các công ty công nghệ và phần mềm, họ cần hoàn thiện để có thể xuất hóa đơn phù hợp.
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho biết, triển khai nhanh chính sách giảm thuế VAT 2% sẽ tác động trực tiếp đến chi tiêu của khách hàng. Vì vậy, các doanh nghiệp bán lẻ, đặc biệt là các hệ thống phân phối lớn, cần có giải pháp kỹ thuật để triển khai nhanh trên hệ thống và áp dụng giảm thuế cho các mặt hàng tương ứng.
Các cơ quan có liên quan cần triển khai các giải pháp kỹ thuật và ứng dụng công nghệ thông tin để đơn giản hóa các thủ tục và đưa thông tin đến các nhà bán lẻ và người tiêu dùng trên toàn quốc.
Để khắc phục và bù đắp các tác động ngắn hạn đến thu ngân sách Nhà nước và đảm bảo sự chủ động trong quản lý ngân sách, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan liên quan và địa phương tập trung thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế, tiếp tục cải cách và hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế và tăng cường công tác quản lý ngân sách Nhà nước, triển khai các giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá và trốn thuế một cách quyết liệt và có hiệu quả.
