Hiện nay trên thị trường chứng khoán có rất nhiều cổ phiếu cho các nhà đầu tư tham khảo. Có thể nói, chứng khoán vẫn là một kênh đầu tư hấp dẫn và thu hút nhiều người. Một vài năm trở lại đây, cổ phiếu ESOP được rất nhiều người quan tâm đến. Vậy ESOP là gì? Nhà đầu tư có nên mua loại cổ phiếu này hay không? Hãy cùng Infina giải đáp thắc mắc này nhé.
Nội dung chính
Cổ phiếu ESOP là gì?
ESOP là viết tắt Employee Stock Ownership Plan, tức là cổ phiếu do doanh nghiệp lớn phát hành dành riêng cho những người lao động hoạt động lâu năm hoặc có thành tích tốt trong doanh nghiệp.
Chương trình ESOP là gì?
Hiểu một cách dễ dàng hơn, chương trình ESOP là chương trình phát hành cổ phiếu ưu đãi cho người lao động. Mỗi doanh nghiệp lại có những quy định và tiêu chuẩn riêng để đánh giá xem người lao động nào sẽ được nhận cổ phiếu ESOP. Cổ phiếu ESOP được phát hành với mục đích tạo sự gắn kết giữa nhân viên và doanh nghiệp.
Quy chế phát hành cổ phiếu ESOP
Cổ phiếu ESOP không phải cứ thích là sẽ được phát hành, doanh nghiệp cần phải đáp ứng những điều kiện sau thì mới có thể phát hành cổ phiếu ESOP:
- Đơn vị phát hành là doanh nghiệp đại chúng, có kế hoạch phát hành cổ phiếu ESOP thông qua các đại hội cổ đông trong công ty.
- Số lượng cổ phiếu ESOP phát hành 1 năm không được quá 5% tổng số cổ phần đang lưu hành của doanh nghiệp phát hành.
- Doanh nghiệp phải đáp ứng được các điều kiện về vốn, dựa trên BCTC đã được kiểm toán rõ ràng.
- Doanh nghiệp phải quy định rõ ràng tiêu chuẩn của nhân viên khi được nhận cổ phiếu ESOP. Doanh nghiệp cần phải thực hiện nguyên tắc xác định giá, định lượng cổ phiếu và thời gian phân phối cụ thể là gì?
Cơ chế hoạt động của ESOP là gì?
- Thành lập ESOP: Đầu tiên, công ty thành lập một ESOP bằng cách tạo ra một quỹ hoặc một kế hoạch phân phối cổ phần. ESOP sẽ mua hoặc phát hành cổ phần của công ty và cấp cho nhân viên tham gia.
- Phân phối cổ phần: ESOP có nhiệm vụ phân phối cổ phần cho các nhân viên theo các quy định được xác định trước. Phân phối có thể dựa trên mức lương, thâm niên làm việc hoặc hiệu suất công việc. Cổ phần được cấp cho nhân viên thông qua một quá trình xác định rõ ràng và minh bạch.
- Quản lý cổ phần: Cổ phần mà ESOP sở hữu thường được quản lý thông qua một quỹ hoặc một tài khoản đặc biệt. Quản lý tài sản của ESOP có trách nhiệm giám sát và duy trì cổ phần trong quỹ. Họ cũng thường xuyên cập nhật giá trị cổ phần để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc phân phối và giao dịch cổ phần.
- Tăng trưởng giá trị cổ phần: Trong lĩnh vực chứng khoán, giá trị cổ phần có thể tăng lên hoặc giảm xuống tùy thuộc vào sự biến động của thị trường. Như ESOP giữ cổ phần của công ty, nó cũng trực tiếp hưởng lợi từ tăng trưởng giá trị cổ phần đó. Điều này tạo ra một động lực mạnh mẽ để nhân viên cống hiến và làm việc để đạt được kết quả tốt, vì thành công của công ty sẽ đồng nghĩa với tăng trưởng giá trị cổ phần của ESOP và lợi ích của nhân viên.
- Quyền biểu quyết: Trong một số trường hợp, ESOP có quyền biểu quyết cổ phần mà nó sở hữu. Điều này có nghĩa là ESOP có khả năng tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty, như bầu cử hội đồng quản trị hoặc tham gia vào các quyết định chiến lược. Quyền biểu quyết này mang lại sự tham gia và ảnh hưởng của nhân viên vào quyết định quan trọng của công ty, tạo thêm động lực và tinh thần cam kết trong công việc.
Lợi ích và rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP là gì?
Lợi ích
Đối với nhân viên của công ty
- Đây là một yếu tố quan trọng để công nhận năng lực làm việc, thành tích và đóng góp của nhân viên đối với công ty. Điều này cho thấy doanh nghiệp đánh giá cao vị trí và vai trò của nhân viên.
- Cổ phiếu ESOP mang lại lợi ích lâu dài cho nhân viên, cho phép họ nhận được thu nhập từ nguồn lợi nhuận. Điều này cũng là một hình thức tạo thu nhập thụ động, giúp nhân viên đáp ứng một phần chi phí trong cuộc sống.
Đối với doanh nghiệp
- Một giải pháp hữu hiệu để giữ chân những người nhân viên có năng lực, thành tích tốt. Đây là một vấn đề lớn, các doanh nghiệp luôn coi trọng để đảm bảo yếu tố bộ máy trong công ty vẫn được duy trì, ổn định và phát triển một cách bền vững.
- Các doanh nghiệp thay vì sử dụng tiền mặt để trao thưởng, sẽ thường hỗ trợ nhân viên hưởng lợi nhuận dài hạn từ hoạt động của công ty. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm số tiền thưởng lớn và sử dụng nó như vốn tái đầu tư, phục vụ các hoạt động kinh doanh.
Rủi ro
Bên cạnh những lợi ích thì những rủi ro của cổ phiếu ESOP là gì?
- Lợi ích bị pha loãng của cổ đông: Trong quá trình xây dựng chương trình ESOP, nguồn tài chính được sử dụng không vượt quá 5% tổng số cổ phần đang lưu hành. Khi cổ phiếu ESOP được phát hành, điều này có thể gây pha loãng lợi ích của cổ đông hiện có, và có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
- Ảnh hưởng tâm lý của NĐT khác: Khi phát hành cổ phiếu ESOP với tần suất lớn sẽ khiến giá của cổ phiếu giảm. Điều này sẽ gây ảnh hưởng tâm lý đối với NĐT bên ngoài.
- Rủi ro trong việc quản trị: Sự thiếu minh bạch và rõ ràng trong việc phát hành cổ phiếu ESOP là dấu hiệu cho thấy có thể xảy ra lạm dụng trong quản trị doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp, lãnh đạo doanh nghiệp có thể hợp tác để chiếm đoạt lợi nhuận hoặc tăng quyền sở hữu cá nhân đối với công ty, nhằm lợi ích riêng của họ và không được công khai. Hành vi này có thể gây ra xung đột nội bộ giữa các cổ đông hoặc thành viên ban lãnh đạo của công ty. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động và cách thức vận hành của toàn bộ công ty.
ESOP và tác động của nó đến hiệu suất tài chính của công ty là gì?
Tác động của ESOP đến hiệu suất tài chính của một công ty có thể có những khía cạnh sau:
- Tạo động lực cho nhân viên: ESOP có thể tạo ra động lực và sự cam kết mạnh mẽ từ phía nhân viên. Khi nhân viên trở thành cổ đông của công ty, họ có lợi ích trực tiếp từ thành công của công ty và tăng giá trị cổ phiếu. Điều này có thể thúc đẩy sự hăng hái và đóng góp tích cực từ phía nhân viên, ảnh hưởng đến hiệu suất và tài chính của công ty.
- Giữ chân nhân viên tài năng: ESOP có thể giúp công ty giữ chân nhân viên tài năng và kỷ luật. Bằng cách tạo ra cơ hội sở hữu cổ phiếu, ESOP có thể làm cho công ty hấp dẫn hơn đối với những nhân viên giỏi và tránh được việc họ chuyển sang công ty khác. Điều này giúp công ty duy trì và phát triển đội ngũ nhân viên có chuyên môn cao, ảnh hưởng đến hiệu suất và tài chính của công ty.
- Tăng giá trị cổ phiếu: Nếu công ty phát triển tốt và tăng trưởng, giá trị cổ phiếu cũng tăng. Việc nhân viên sở hữu cổ phiếu thông qua ESOP sẽ góp phần tăng giá trị cổ phiếu và tài sản của công ty. Điều này có thể tạo ra lợi nhuận cho các cổ đông, bao gồm cả nhân viên sở hữu cổ phiếu thông qua ESOP.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tác động của ESOP đến hiệu suất tài chính của công ty có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cách triển khai và quản lý chương trình ESOP, tình hình kinh doanh của công ty, và yếu tố thị trường. Ngoài ra, việc tạo ra ESOP cũng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc vốn và quản lý rủi ro của công ty.
NĐT có nên mua cổ phiếu ESOP không?
Việc xem xét việc mua cổ phiếu ESOP hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình hình tài chính của công ty, định giá cổ phiếu và sự chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư.
ESOP có thể là một lựa chọn đầu tư tốt đối với nhân viên của các công ty có tình hình tài chính tốt. Khi nhân viên sở hữu một phần cổ phiếu của công ty, họ có động lực cao hơn để làm việc chăm chỉ và đưa công ty thành công. Điều này có thể dẫn đến lợi nhuận cao, có lợi cho cổ đông, bao gồm cả người tham gia ESOP.
Tuy nhiên, ESOP cũng có thể là một đầu tư rủi ro. Nếu tình hình tài chính của công ty suy yếu, giá trị cổ phiếu ESOP cũng có thể giảm. Ngoài ra, người tham gia ESOP có thể bị buộc phải bán cổ phiếu nếu họ rời công ty, điều này có thể gây thiệt hại.
Tổng thể, ESOP có thể là một lựa chọn đầu tư tốt cho nhân viên của các công ty có tình hình tài chính tốt và có lịch sử tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng về rủi ro trước khi đầu tư vào cổ phiếu ESOP.
Dưới đây là một số yếu tố cần xem xét khi quyết định mua hay không mua cổ phiếu ESOP:
- Tình hình tài chính của công ty: Đảm bảo công ty có lợi nhuận và có bảng cân đối kế toán mạnh mẽ.
- Định giá cổ phiếu: Đảm bảo cổ phiếu không được định giá quá cao.
- Sự chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư: ESOP có thể là đầu tư rủi ro, vì vậy chỉ nên đầu tư nếu bạn có khả năng chấp nhận mất tiền.
App đầu tư chứng khoán dành cho người mới bắt đầu
Đầu tư cổ phiếu lô lẻ với giá cực thấp – trải nghiệm làm cổ đông các công ty lớn với số vốn nhỏ. Bạn có thể mở tài khoản chứng khoán trực tiếp tại app Infina và giao dịch chứng khoán lô chẵn và lô lẻ với số vốn cực thấp chỉ từ 10.000đ.
Tổng kết
Tổng kết lại, ESOP là một chương trình quan trọng và hữu ích bởi vì nó không chỉ tạo động lực cho nhân viên mà còn ảnh hưởng tích cực đến hiệu suất tài chính của công ty. Với ESOP, công ty có thể thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời xây dựng một cộng đồng nhân viên đồng lòng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của công ty.
Bạn đã hiểu cổ phiếu esop là gì chưa? Hãy để lại bình luận phía dưới nhé!
Xem thêm:
- Thiên nga đen là gì? Vì sao đây là ”kẻ thủ ác” của nền kinh tế?
- Mô hình Farmstay là gì? Những cơ hội và thách thức khi đầu tư Farmstay
