Trong thời gian qua, thị trường chứng khoán đã trở thành một động lực quan trọng giúp các doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn, với các phiên giao dịch có thanh khoản vượt quá 30.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, kể từ quý II/2022, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua một giai đoạn suy giảm, khi điểm số và thanh khoản giảm, gây ra khó khăn trong việc huy động vốn thông qua thị trường.
Vì vậy, việc duy trì sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán (TTCK) đối với các nhà đầu tư và tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho các doanh nghiệp niêm yết đang trở thành một vấn đề được quan tâm hiện nay. Đặc biệt, trong quý I/2023, nhu cầu huy động vốn thông qua TTCK chỉ đạt 61 nghìn tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ.
Nội dung chính
Đẩy mạnh chất lượng của các doanh nghiệp niêm yết
Theo đánh giá của các chuyên gia, mặc dù đã giảm, mặt bằng lãi suất vẫn cao và trái phiếu gặp khó, cùng với tâm lý dè dặt của nhà đầu tư, là những yếu tố chính đang góp phần làm giảm thanh khoản.
Dưới sự quyết liệt trong điều hành của Chính phủ và các bộ ngành, đã có những thành tựu thiết thực trong thời gian gần đây. Chỉ trong một tháng trở lại đây, thanh khoản thị trường đã tăng lên, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách đáng kể so với mức thanh khoản cao nhất.
Đáng chú ý, thị trường chỉ ghi nhận sự trở lại của nhà đầu tư cá nhân là chủ yếu, trong khi nhà đầu tư nước ngoài lại đang bán ròng mạnh mẽ. Các tổ chức dường như vẫn giữ thái độ đứng im.
Theo bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển Thị trường (SSC), những biến động và sự bất thường trên thị trường trong thời gian qua là một bài học quan trọng cho nhà đầu tư và cũng là một thách thức cho quản lý thị trường. Quản lý thị trường cần đảm bảo thị trường có thể chống lại những áp lực từ các yếu tố khách quan, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường.
Xem thêm: Lộ diện các doanh nghiệp niêm yết sắp tăng vốn khủng
“Bạn không nên tập trung quá nhiều vào việc tăng trưởng về số lượng và quy mô, mà nên tìm kiếm các giải pháp sâu rộng để hỗ trợ sự phát triển bền vững của thị trường, và tăng khả năng chống đỡ trước những biến động,” bà Bình nói.
Theo bà Bình, có bốn trụ cột chính, trong đó quản trị công ty là một yếu tố quan trọng. Để có một thị trường chứng khoán tốt, cần có các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng chất lượng cao. Đó là lý do tại sao việc nâng cao chất lượng quản trị công ty của các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng, hướng đến tiêu chuẩn tốt về môi trường, quản trị và xã hội (ESG), là mục tiêu quan trọng để tạo ra một nền tảng cho các doanh nghiệp đạt được chất lượng không chỉ trong thị trường Việt Nam mà còn có thể tiếp cận thị trường vốn quốc tế.
Theo quan sát của bà Nguyễn Hoài Phương – Giám đốc đầu tư và người điều hành quỹ VESAF (VinaCapital), có một đặc điểm quan trọng là khi một doanh nghiệp duy trì sự tăng trưởng tốt và không gặp bất kỳ yếu tố nào ảnh hưởng tiêu cực, giá cổ phiếu của doanh nghiệp này thường khó giảm và chỉ có điều chỉnh trong một thời gian ngắn.
Điều này cho thấy rằng nhà đầu tư quan tâm chủ yếu đến hoạt động của doanh nghiệp và sự duy trì hiệu quả của nó. Chỉ khi doanh nghiệp có hoạt động tốt và bền vững như vậy, nhà đầu tư mới sẽ tự tin tham gia vào thị trường chứng khoán, từ đó hỗ trợ vào việc bình ổn và phát triển bền vững của thị trường.
Thêm mới và sửa cũ của các sản phẩm trên thị trường chứng khoán
Theo đánh giá của các chuyên gia, việc tăng cường chất lượng doanh nghiệp niêm yết và đồng thời phát triển các sản phẩm mới là rất quan trọng trong thị trường chứng khoán.
Phát triển các sản phẩm mới không chỉ đa dạng hóa hàng hóa và tăng cường sự lựa chọn cho nhà đầu tư, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cấu trúc sản phẩm trên thị trường chứng khoán, tiến gần hơn với xu hướng phát triển toàn cầu. Điều này sẽ thúc đẩy thanh khoản và thu hút thêm nhiều nhà đầu tư, từ đó nâng cao vai trò và vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Các sản phẩm đã được Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) triển khai bao gồm các chỉ số, quỹ hoán đổi danh mục (ETF) và chứng quyền có đảm bảo (CW). Những sản phẩm này ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút sự quan tâm và tham gia của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài. Đồng thời, chúng cung cấp nền tảng cho doanh nghiệp niêm yết trong việc huy động vốn để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Liên quan đến vấn đề này, bà Tạ Thanh Bình cho biết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) cũng đang nỗ lực để phát triển các sản phẩm tốt hơn. Ví dụ, trong lĩnh vực phái sinh, một trong những nguyên nhân gây ra biến động mạnh trên thị trường là số lượng sản phẩm phái sinh hiện còn hạn chế, chỉ có một sản phẩm duy nhất. Do đó, khi sự quan tâm của nhà đầu tư tập trung quá mức vào một sản phẩm, giao dịch sản phẩm đó có thể trở nên quá tải.
Trong thời gian tới, SSC sẽ tiếp tục triển khai các sản phẩm mới trên thị trường phái sinh như hợp đồng tương lai chỉ số VN100 và hợp đồng tương lai với tài sản cơ sở khác, sau đó là hợp đồng quyền chọn, tương tự như trên thị trường toàn cầu. Đồng thời, SSC cũng sẽ áp dụng hệ thống giao dịch mới KRX, hỗ trợ triển khai các sản phẩm mới và cung cấp công cụ giám sát thị trường dựa trên công nghệ thông tin tiên tiến.
Ông Nguyễn Vũ Long, Chủ tịch Công ty Chứng khoán VNDirect, cho rằng nàng tăng số lượng và cải tiến các sản phẩm hiện có. Ông đề xuất việc tăng cường các cách thức thu hút nhà đầu tư tham gia vào các sản phẩm quỹ bằng cách giải quyết những thủ tục đầu tư phức tạp. Điều này sẽ thu hút sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân và tạo động lực tiếp thêm vốn vào những sản phẩm có mức độ rủi ro phù hợp với nhà đầu tư trung bình.
Ông Long nhận định rằng nhà đầu tư cá nhân đóng vai trò quan trọng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, và để phát triển thị trường, cần có nhiều phương thức thu hút nhà đầu tư cá nhân hơn. Ông đồng thời nhận thấy rằng sự sụp đổ gần đây trên thị trường chứng khoán có liên quan đến sự tiếp cận của nhà đầu tư cá nhân. Do đó, việc tạo ra nhiều phương thức hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư cá nhân là rất cần thiết, vì nhóm đầu tư này đóng vai trò quan trọng đối với TTCK Việt Nam.
