GDP là một thuật ngữ vô cùng phổ biến với giới kinh tế. Để đánh giá khách quan về một nền kinh tế của một quốc gia, các chuyên gia không thể bỏ qua chỉ số GDP. Vậy, GDP là gì? Làm sao để phân biệt chỉ số GDP và GNP. Hãy cùng Infina tìm hiểu ngay trong bài viết sau đây nhé!
Nội dung chính
GDP là chỉ số gì?
GDP (Gross Domestic Product) là tổng sản phẩm quốc nội của một quốc gia. Đồng thời cũng là chỉ số đo lường tổng số lượng hàng hóa và dịch vụ được cung cấp ở một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định, có thể là một năm tài chính. GDP mô tả tổng giá trị thị trường của hàng hóa được giao dịch hợp pháp tại một quốc gia.
Cách tính tổng sản phẩm nội địa
Có nhiều cách để tính tổng sản phẩm quốc nội GDP. Dưới đây là 3 công thức tính đơn giản nhất:
Cách tính GDP theo phương pháp tiêu dùng
GDP = C + G + I + NX
Trong đó:
- C (Cost): Tổng chi phí cho hàng hóa và dịch vụ.
- G (Chi tiêu của chính phủ): Là tổng chi tiêu cho các lĩnh vực công trong nước.
- I (Invest): Là tiêu dùng của các doanh nghiệp, bao gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp khi sản xuất.
- NX (Cán cân thương mại): Phản ánh cán cân thương mại của nền kinh tế.
NX = X (Export) – M (Import).
Công thức tính GDP theo thu nhập
Dựa trên thu nhập, GDP được tính bằng công thức:
GDP = W + R + I + Pr + Ti + De
Trong đó:
- W: Wage (tiền lương)
- R: Rent (tiền thuê)
- I: Interest (tiền lãi)
- Pr: Profit (lợi nhuận)
- Ti: các khoản thuế thu được từ các hoạt động sản xuất hàng hóa và cung cấp dịch vụ.
- De: khấu hao TSCĐ (Tài sản cố định) trong quá trình sản xuất.
Tính chỉ số GDP theo phương pháp sản xuất
GDP = Giá trị gia tăng thêm + Thuế nhập khẩu
Trong đó:
- Giá trị gia tăng thêm: Chỉ tiêu giá trị tăng lên của các ngành hàng.
- Thuế nhập khẩu: Thuế tính vào sản phẩm được nhập khẩu từ nước ngoài theo quy định.
Có những loại GDP nào?
Dựa vào tính chất và mục tiêu nghiên cứu, tổng sản phẩm quốc nội (Gross Domestic Product) có bốn loại chính, gồm:
- GDP bình quân đầu người
- GDP danh nghĩa
- GDP thực tế
- GDP xanh.
GDP bình quân đầu người
GDP bình quân đầu người là tiêu chí có tác dụng thể hiện kết quả sản xuất hàng hóa và cung cấp dịch vụ chia cho bình quân đầu người trong một năm tài chính của một quốc gia.
GDP danh nghĩa
GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm quốc dân được tính dựa trên giá cả thị trường. Loại GDP này biểu thị tốc độ tăng giá của hàng hóa trong một nền kinh tế, kể cả do các yếu tố về lạm phát.
GDP thực tế
GDP thực tế có nhiệm vụ biểu trị giá trị của tổng hàng hóa và dịch vụ được cung cấp dưới tác động của lạm phát. Khi mức lạm phát lớn hơn 0, GDP thực tế nhỏ hơn GDP thực tế, khi đó, GDP thực tế= GDP danh nghĩa/ Hệ số giảm phát.
GDP thực tế phản ánh chính xác tốc độ tăng trưởng kinh tế, được các chuyên gia sử dụng để đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô
GDP xanh
Là loại GDP được tính sau khi trừ đi chi phí dùng để bảo vệ và cải thiện môi trường sau quá trình sản xuất hàng hóa.
Phân biệt chỉ số GDP và chỉ số GNP
Để phân biệt chỉ số GDP và chỉ số GNP, bạn cần hiểu rõ GNP là gì? GNP là từ viết tắt của Gross National Product, tức là tổng sản lượng quốc gia hay tổng sản phẩm quốc gia. Đây là một chỉ tiêu kinh tế dùng để đánh giá sự phát triển kinh tế của một đất nước, được tính bằng tổng giá trị được quy đổi bằng tiền của các sản phẩm và dịch vụ cuối cùng của công dân tại nước đó làm ra trong một khoản thời gian nhất định, chủ yếu là một năm tài chính.
Có thể phân biệt chỉ số GDP và chỉ số GNP qua một số tiêu chí sau:
- Về bản chất: GNP nói đến tổng sản phẩm mà công dân một nước sản xuất cả trong và ngoài nước. Còn GDP chỉ tổng sản phẩm được sản xuất và tiêu thụ trong phạm vi lãnh thổ của nước đó.
- Về mức độ phản ánh: GNP được đánh giá cao về mặt số lượng hàng hóa mà công dân có thể mua nhờ sự chênh lệnh tài sản ngoại quốc hay nói ngắn gọn là sức mua. Chỉ số GDP phản ánh số lượng hàng hóa được sản xuất ra thị trường.
- Về tính ứng dụng: Chỉ số GNP dùng để tính toán mối tương quan của tài chính ngân hàng quốc gia. Còn GDP được ứng dụng để tính bình quân thu nhập đầu người.
Kết luận
GDP và GNP đều là các chỉ số kinh tế có vai trò quan trọng trong quá trình đánh giá một nền kinh tế quốc dân. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã nắm rõ hơn về thuật ngữ GDP, các loại GDP cũng như phân biệt được GDP và GNP.
GDP và GNP của Việt Nam hiện nay là bao nhiêu? Hãy để lại bình luận ngay dưới đây nhé!
Xem thêm
