Nội dung chính
1. 20% cử nhân thất nghiệp: Một ‘thế hệ mất mát’ vì AI, ra trường thiếu kỹ năng, đi xin việc còn không bằng một con chatbot
Tại Nhật Bản, “Thế hệ mất mát” (Lost Generation) là một thuật ngữ ám chỉ những cử nhân tốt nghiệp trong giai đoạn khủng hoảng việc làm kéo dài từ cuối những năm 1990 đến những năm 2000. Nhiều người trong thế hệ này gặp khó khăn khi tìm kiếm việc làm ổn định sau khi bong bóng kinh tế bị vỡ vào những năm 1980 bởi giá bất động sản và chứng khoán tăng phi mã.
Thế rồi khi kinh tế hồi phục, tầng lớp này đã quá già để có thể thăng tiến và đang bị tụt hậu nhanh chóng với lớp trẻ. Hậu quả là cả một tầng lớp học hành chăm chỉ, lao động miệt mài nay chỉ có công việc bán thời gian hoặc một sự nghiệp nửa chừng dù đã ở tuổi trung niên, còn chẳng bằng lớp trẻ.
Giờ đây, một thế hệ mất mát mới đang hình thành trên khắp thế giới, không phải do khủng hoảng bất động sản mà là làn sóng học đại học dư thừa tại các nước tạo nên những cử nhân “vô dụng”, thiếu kỹ năng mà doanh nghiệp cần.
Đến khi trí thông minh nhân tạo (AI) bùng nổ, doanh nghiệp cắt giảm lao động hàng loạt thì vấn đề này như giọt nước làm tràn ly.
Khi AI biết gõ code
Tờ Wall Street Journal (WSJ) cho hay trong suốt 20 năm qua, một cuộc cách mạng giáo dục đã lan rộng khắp các nền kinh tế đang phát triển. Hàng nghìn trường đại học mọc lên trên khắp các thành phố, trong khi nông dân, công nhân và những người nghèo dồn tiền cho con cái học đại học với giấc mơ trở thành kỹ sư, luật sư, bác sĩ…
Thế nhưng mọi chuyện lại không như mơ khi làn sóng sinh viên tốt nghiệp tràn ngập các nền kinh tế mới nổi, nơi đất nước không tạo đủ việc làm sang chảnh, những vị trí văn phòng nhàn hạ lương cao để theo kịp lượng cử nhân ra trường.
Hậu quả là hàng loạt sinh viên tốt nghiệp ra trường thất nghiệp và chán nản, kìm hãm sự phát triển của tầng lớp trung lưu trong xã hội.
Thế rồi sự bùng nổ của trí thông minh nhân tạo (AI) càng khiến tình hình tệ hơn khi các ứng dụng công nghệ có thể thay thế con người làm những việc từ đơn giản đến phức tạp. Điều này khiến doanh nghiệp chẳng cần lao động thiếu kinh nghiệm nữa, qua đó càng tạo nên lượng lớn người thất nghiệp.
Báo cáo của AIMaps cho thấy số lượng việc làm trong mảng AI tại Mỹ đã tăng 68% từ cuối năm 2022 đến nay, nhưng tổng số việc làm liên quan đến công nghệ lại giảm 17% cùng kỳ.
Số liệu của ZipRecruiter thì cho thấy số lượng đăng tuyển việc làm về AI tăng đến 124% trong khoảng 2023 đến cuối năm 2024. Đọc thêm & thảo luận tại đây
2. Bài toán gia đình trẻ: An cư hay áp lực?
Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại đầy thách thức: Bán đất quê để mua chung cư tại Hà Nội – Có nên hay không? Đây là câu chuyện của chị Hoàng Thanh, người đang sống trong một căn nhà thuê tại Hà Nội với mức thu nhập gia đình 30 triệu đồng/tháng. Quyết định này không chỉ là bài toán tài chính mà còn là sự đánh đổi giữa an cư và áp lực lâu dài.
Liệu mảnh đất quê với giá trị hiện tại 2 tỷ đồng có nên được bán đi để đổi lấy một căn hộ chung cư giá 4 tỷ đồng, đi kèm khoản vay ngân hàng 2 tỷ đồng? Hãy cùng phân tích qua các khía cạnh, từ tài chính đến những tác động thực tế lên cuộc sống gia đình.
1. ÁP LỰC TÀI CHÍNH: GÁNH NẶNG HAY BÀI TOÁN KHÔNG LỐI THOÁT?
Một điều không thể phủ nhận: 2 tỷ đồng vay ngân hàng sẽ mang lại áp lực rất lớn với bất kỳ gia đình nào, đặc biệt khi lãi suất vay trung bình ở mức 10%/năm. Điều đó đồng nghĩa với khoản chi trả 20 triệu đồng/tháng cho cả gốc và lãi. Con số này chiếm tới 67% thu nhập của gia đình chị Thanh. Vậy, điều gì sẽ xảy ra khi lãi suất tăng thêm hoặc gia đình gặp các rủi ro tài chính?
Theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, tỷ lệ an toàn cho các khoản thanh toán không nên vượt quá 50% thu nhập hàng tháng. Việc để áp lực trả nợ vượt qua ngưỡng này sẽ dễ dàng đẩy gia đình vào vòng xoáy nợ nần, mất đi sự ổn định và khả năng tiết kiệm.
Câu hỏi đặt ra: Vậy, liệu quyết định này có thực sự mang lại “an cư” hay chỉ đơn thuần là một “cú nhảy vào áp lực”? Sự an tâm khi sở hữu căn hộ có thể nhanh chóng bị thay thế bởi nỗi lo trả nợ hàng tháng.
2. CHUNG CƯ HÀ NỘI: LỰA CHỌN TIỆN NGHI HAY RỦI RO NGẦM?
Những điểm cộng của chung cư:
- Môi trường sống hiện đại: Tiện ích như trường học, trung tâm thương mại, khu vui chơi là những yếu tố không thể phủ nhận, đặc biệt với gia đình có trẻ nhỏ.
- Khả năng tăng giá dài hạn: Với các dự án nằm tại khu vực phát triển, giá trị căn hộ có thể tăng nhờ sự mở rộng hạ tầng.
Nhưng mọi sự lựa chọn đều đi kèm rủi ro.
Những rủi ro khó tránh:
- Khấu hao giá trị tài sản: Chung cư không giống như đất nền, giá trị thường giảm dần theo thời gian. Theo CBRE Việt Nam (2023), chung cư giảm giá trung bình 1-2% mỗi năm, đặc biệt với các căn hộ không thuộc khu vực trung tâm.
- Chi phí quản lý, bảo trì: Các chi phí này không được thể hiện ngay lúc mua, nhưng sẽ ảnh hưởng lâu dài đến tài chính gia đình. Đọc thêm & thảo luận tại đây
3. Ông Hoàng Nam Tiến: 80% nhân sự ngành kế toán sẽ bị thay thế bằng AI trong vòng 3 năm nữa
Tại Đại hội Sales và Marketing toàn quốc (VSMCamp) và Hội nghị cấp cao các Giám đốc Sales và Marketing (CSMOSummit) lần thứ 8, ông Hoàng Nam Tiến – Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT đã có những chia sẻ về sự thay đổi của thị trường lao động trong kỷ nguyên AI.
Ông Tiến nhấn mạnh rằng trí tuệ nhân tạo không còn là xu hướng của tương lai mà đã trở thành một phần hiện thực, tác động mạnh mẽ đến nhiều ngành nghề. Theo ông, trong vòng 3 năm tới, 80% nhân sự kế toán sẽ bị thay thế bởi AI.
“Một nghiên cứu từ 37 kế toán viên tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ cho thấy, có tới 33 công việc như kế toán tài sản, kế toán tiền lương hay kế toán sản xuất có thể được tự động hóa hoàn toàn, chỉ còn 4 nhiệm vụ đòi hỏi sự can thiệp của con người, bao gồm thanh toán và làm việc với cơ quan thuế, kiểm toán”, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT nói.
Không chỉ ngành kế toán, ông Tiến còn dự báo rằng đến năm 2045, thế giới sẽ chỉ cần khoảng 20-30% lực lượng lao động hiện tại, khi AI và tự động hóa phát triển mạnh mẽ. Ông cảnh báo rằng nhiều ngành nghề truyền thống sẽ đối mặt với sự đào thải, đặc biệt là các công việc lao động phổ thông.
“Khi chúng ta chưa kịp chuẩn bị thì kỷ nguyên AI đã đến. Vào tháng 11/2022, khi ChatGPT ra đời, nhiều người còn cười cợt nó, nhưng đến hôm nay không thể phủ nhận rằng công nghệ này đã phổ cập, dân chủ hóa tri thức và cho phép bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận”, ông Tiến nhận định. Đọc thêm & thảo luận tại đây
4. Mình đã áp dụng tài khoản sinh lời để tăng tiền mỗi tháng như thế nào?
Chắc hẳn nhiều bạn sẽ thấy câu chuyện của mình quen thuộc, vì em cũng đã từng như thế. Từ khi biết đến “Tài khoản sinh lời” của Infina, em đã thay đổi cách quản lý tài chính của mình một cách đáng kể. Cứ mỗi khi nhận lương, em lại đẩy phần lớn vào tài khoản sinh lời này, chỉ để lại tầm 500k tiền mặt cho những khoản chi tiêu phát sinh, ví dụ như đi date, đi cà phê hay mua sắm những món đồ yêu thích.
Với cách làm này, em không chỉ có thể tiết kiệm được một khoản mà còn tận dụng được lợi nhuận từ lãi suất không kỳ hạn lên tới 4.9% mỗi năm. Cứ thế, mỗi tháng, tài khoản của em lại có thêm một ít tiền lời, dẫu là nhỏ nhưng cũng đủ để giúp em thưởng thức một tô phở Thìn, tô hủ tiếu Thành Đạt hay đôi ba ly Starbucks sau mỗi lần quẹo qua. Và đặc biệt là tiền thanh toán thẻ tín dụng mỗi tháng cũng được em đẩy vào tài khoản này, đợi đến khi sao kê xong lại rút ra để thanh toán. Nhờ vậy, em không chỉ tiết kiệm được một khoản lãi nhỏ, mà còn giống như nhận được một phần cash back vậy.
Điều tuyệt vời hơn nữa là với “Tài khoản sinh lời”, việc nạp và rút tiền cực kỳ linh hoạt và tiện lợi. Lãi suất thay đổi cũng không ảnh hưởng đến số dư của mình, vì lợi nhuận mới sẽ được áp dụng ngay cho toàn bộ số tiền trong tài khoản. Em chỉ cần thực hiện mọi giao dịch ngay tại trang chủ của Infina mà không cần phải vào trang quản lý phức tạp. Không những vậy, Infina sẽ sớm nâng cấp sản phẩm này thành “Tài khoản sinh lời”, và Tích lũy có kỳ hạn sẽ thành “Sinh lời có kỳ hạn”, mang đến nhiều sự lựa chọn phù hợp với nhu cầu của từng người. Đọc thêm & thảo luận tại đây
5. Bảng chi tiêu gia đình 15 triệu/tháng – cách quản lý tài chính hiệu quả!
Mới đây, một người vợ làm kế toán đã chia sẻ bảng chi tiêu gia đình lên mạng xã hội để nhận góp ý từ mọi người. Tổng thu nhập của gia đình cô là 23 triệu/tháng, trong đó:
- Chồng làm kinh doanh kiếm 15 triệu/tháng
- Vợ làm kế toán có lương 7 triệu/tháng
- Vợ buôn bán ngoài lãi 1,5 triệu/tháng
Dù mức thu nhập không quá dư dả, gia đình vẫn có thể chi tiêu hợp lý và tiết kiệm. Tổng chi phí sinh hoạt mỗi tháng khoảng 15 triệu đồng, được ghi chép chi tiết như sau:
Chi Tiêu Cụ Thể
- Ăn sáng cả nhà: 600k
- Ăn trưa + tối: 3 triệu (ưu tiên nấu cơm ở nhà, mua thịt là chủ yếu)
- Tiền học con: 2,16 triệu (7 tháng nữa mới giảm khoản này vì con vào trường công)
- Tiền sữa con: 1,6 triệu (trung bình 1 tháng 1 tuần)
- Tiền gạo: 250k (10kg/tháng)
- Tiền gia vị: 50k
- Mỹ phẩm vợ: 200k
- Thuốc lá của chồng: 300k
- Hoa quả: 200k
- Phát sinh (hiếu hỉ, ốm đau, thăm đẻ…): 500k
- Tiền nhà: 3 triệu
- Cà phê + ăn vặt: 500k (thỉnh thoảng mời bạn uống nước)
- Tiền điện + nước: 1,6 triệu (hơi cao do nhà sửa chữa, có nhiều máy móc)
Tổng chi tiêu hàng tháng: 15,140 triệu đồng
Bài Học Quản Lý Tài Chính
Bảng chi tiêu này nhận được nhiều lời khen từ cộng đồng mạng vì cách phân bổ hợp lý và có kế hoạch rõ ràng. Các khoản cần thiết đều được ghi nhận chi tiết, tránh lãng phí.
💡 Bí quyết quản lý tài chính hiệu quả:
- Ưu tiên nấu ăn tại nhà, hạn chế ăn ngoài
- Ghi chép chi tiêu chi tiết để kiểm soát dòng tiền
- Dự phòng một khoản nhỏ cho chi phí phát sinh
Chi tiêu hợp lý cho con cái mà vẫn đảm bảo chất lượng cuộc sống. Đọc thêm & thảo luận tại đây
